GO4ZERO

Het ziet ernaar uit dat de krijtreserves van Obourg tegen 2034 opgebruikt zullen zijn. Gelukkig beschikken we nog over aanzienlijke hoeveelheden kalksteen in onze Doornikse steengroeven. De fysisch-chemische eigenschappen, en meer bepaald het zeer lage watergehalte van deze kalksteen maken in de klinkerproductie een omschakeling mogelijk naar het ‘droge proces’ (ter vervanging van het huidige ‘natte proces’). Met ‘klinker’ bedoelen we het hoofdbestanddeel van het cement dat wij op de markt brengen en gebruiken voor de aanmaak van beton.

De combinatie van nieuwe oven, levering van kalksteen uit de steengroeve van Doornik-Antoing, droog proces en laag watergehalte in de grondstof zullen een aanzienlijke brandstofbesparing opleveren. Met de nieuwe oven mikken we op een daling met ongeveer 40% van het warmteverbruik, wat per geproduceerde ton klinker moet leiden tot een verlaagde CO2-uitstoot in diezelfde ordegrootte. In het licht van de CO2-prijsstijging op de Europese ETS-markt (emissiequota) en de hyperinflatie van de energieprijzen, is de bouw van een nieuwe oven van cruciaal belang om onze productiekosten beheersbaar te houden en de internationale concurrentie voor te blijven.

Ons project speelt ook proactief in op de strengere milieunormen inzake industriële luchtverontreiniging die er zitten aan te komen. Deze nieuwe regelgeving dwingt ons tot forse investeringen in nieuwe installaties en innovatieve processen, die alleen zinvol zijn binnen een langetermijnvisie.

De geplande klinkeroven maakt tot slot ook de weg vrij voor nieuwe technische ontwikkelingen die betere milieuprestaties garanderen. Daarbij is vooral het gebruik van zuurstof (in plaats van omgevingslucht) een vereiste om in de toekomst CO2-afvangtechnieken mogelijk te maken.

Onze keuze viel op de site van Obourg, waar we een deel van de bestaande infrastructuur kunnen hergebruiken en opwaarderen.

De nieuwe GO4ZERO-oven komt op de plaats waar de slakken momenteel worden opgeslagen. Dat is 150 m dichter bij de woningen dan de huidige schoorsteen. We zullen bij de uitwerking van de installaties dan ook alles in het werk stellen om de lawaai- en geurhinder, maar ook de visuele impact van de installaties drastisch in te perken. En dat niet alleen om extra overlast voor de omwonenden te voorkomen, maar evenzeer om de milieueffecten van onze activiteiten verder terug te dringen.

We werken samen met gespecialiseerde studiebureaus om alle potentiële bronnen van overlast in de kiem te smoren. Deze ambitie komt tot uiting in onze keuze van de machines, de geschikte locatie voor bronnen van lawaaihinder, geluidswerende wandbekledingen, de behandeling van rookgassen en de inkapseling van installaties voor de opslag of het afladen van vloeibare en vaste toeslagstoffen en alternatieve brandstoffen. We laten niets aan het toeval over.

De geplande oven zal de twee bestaande ovens vervangen en moet ongeveer dezelfde productiecapaciteit hebben als die twee samen. De implementatie van nieuwe technologieën en de opslag van de grondstoffen in gesloten gebouwen zorgt evenwel voor een uitbreiding van het bouwvolume. Vooral de voorverwarmingstoren zal enorm groot zijn. Dat heeft te maken met het ‘droge proces’ als dusdanig en de afmetingen van de bijbehorende installaties die nodig zijn om het totale warmteverbruik van de klinkeroven te verlagen en een efficiënte verbranding mogelijk te maken.

De rook die momenteel uit de schoorsteen komt, bestaat grotendeels uit waterdamp en CO2. De waterdamp condenseert al naargelang de weersomstandigheden waardoor er zich een witachtige rookpluim vormt. De heldere of eerder troebele kleur van de rookpluim hangt hoofdzakelijk af van de invalsrichting van het zonlicht. Aangezien de nieuwe klinkeroven de omschakeling maakt op het zogenaamde ‘droge proces’, waarbij de grondstof een zeer beperkte hoeveelheid water bevat, zal de rookpluim veel minder goed zichtbaar zijn.

Onze schoorsteenemissies zullen naast waterdamp en CO2 nog steeds dezelfde stoffen bevatten, die binnen de klinkerproductie hoofdzakelijk afkomstig zijn van het onvermijdelijke verbrandingsproces. De geplande installaties zullen uitgerust zijn met de allernieuwste technologieën die de aanwezigheid van deze verontreinigende deeltjes aanzienlijk kunnen terugdringen en zodoende de huidige prestaties fors opdrijven.

- De nieuwe, hogere schoorsteen die eveneens deel uitmaakt van het GO4ZERO-project, zal zorgen voor een betere verspreiding van de deeltjes in de lucht.

Om de nieuwe klinkeroven te bevoorraden moeten we wekelijks ongeveer 65.000 ton kalksteen aanvoeren vanuit onze Doornikse steengroeven. Gemiddeld zullen er dus per week 30 à 32 treinen geladen met 2200 ton kalksteen de site van Obourg op- en afrijden. De site zal zodanig worden aangelegd dat deze verkeersstroom in alle veiligheid kan plaatsvinden. Bovendien is het de bedoeling om de modernste technieken op het vlak van geluidsdemping in te zetten en de operationele knelpunten tot een minimum te beperken.

Het afladen van de wagons moet zowel overdag als de hele nacht mogelijk zijn. Infrabel garandeert ons alvast dat er onder de huidige exploitatievoorwaarden voldoende dienstregelingspaden beschikbaar zullen zijn om tussen 6 uur ‘s morgens en middernacht te rijden. Ter aanvulling en als noodoplossing kunnen nachttreinen worden ingezet, afhankelijk van eventuele verkeersperikelen overdag.

De kans op geluidsoverlast zal eerder verband houden met het afladen van de wagons, wat gebeurt tegen een debiet van 2000 ton per uur. Op de site zal een elektrische robot fungeren als rangeerlocomotief, waarvan de motoren per definitie quasi geen geluid produceren. We bestuderen tevens de mogelijkheid om te werken met duaal aangedreven locomotoren: elektrisch (op het Infrabel-netwerk) en met batterij (op de eigen niet-geëlektrificeerde site), die zich zeer langzaam, zonder schokken of krachtig remmen voortbewegen. Door de wissels op een doordachte manier te ontwerpen, de sporen strategisch aan te leggen en geautomatiseerde aflaadinstallaties te voorzien, kunnen wij de geluidsoverlast van de spoortrafiek op onze site binnen de perken houden. De wagons zullen meer bepaald worden afgeladen in een betonnen kuil binnenin een gebouw, dat zodanig is ontworpen dat het qua geluidsisolatie de best mogelijke resultaten oplevert.

Voor onze buren in Obourg is het dan weer goed nieuws dat de afgraving van de krijtgroeve en de mogelijke, bijbehorende – weliswaar beheersbare – overlast, zal worden stopgezet zodra de nieuwe klinkeroven volledig operationeel is.

Met dit project willen we de activiteiten en dus de werkgelegenheid op de site voor de komende 60-70 jaar veiligstellen.

Het project biedt tevens de mogelijkheid om extra bedrijvigheid te creëren: enerzijds door de bouw van de nieuwe oven en anderzijds door de CO2-afvang en -behandeling, die toekomstgerichte vakgebieden zijn met veel opportuniteiten.

Daarnaast komen er nieuwe opleidingsinitiatieven om het personeel bij te scholen op het vlak van nieuwe technologieën.

De uitvoering van de werken zelf bevordert het behoud van de arbeidsplaatsen en creëert tegelijk nieuwe jobs bij de bedrijven die aan deze unieke werf zullen meewerken.

We hebben uiteraard de mogelijkheid bestudeerd om een klinkerproductie-eenheid te bouwen in de buurt van de Doornikse steengroeven. De onmiddellijke nabijheid van de bewoonde wereld en de beperkte beschikbare oppervlakte (minder dan 30 ha) zouden bijkomende uitvoeringsproblemen hebben opgeleverd. Aangezien onze ambities verder reiken dan dit nieuwe proces in de klinkerproductie, konden we deze bezwaren niet naast ons neerleggen. We willen ons bedrijf namelijk klaarstomen voor een koolstofneutrale toekomst! Om die ambitie waar te maken, hebben we installaties nodig die veel ruimte in beslag nemen. Op het 80 ha grote terrein in Obourg kunnen we op talloze hooginnovatieve industriële oplossingen broeden die nieuwe economische perspectieven bieden voor onze regio. Het is bovendien niet de bedoeling dat we onze voetafdruk vergroten door nieuwe industrieterreinen te ontsluiten. We streven naar een continue optimalisering van onze bestaande installaties en willen de beschikbare, goed werkende uitrustingen blijven gebruiken. Door ons project in Obourg uit te bouwen, besparen we op investeringskosten en creëren we tegelijk grotere schaalvoordelen tussen de toekomstige productie-eenheid van klinker en de bestaande vermalings- en expeditie-installaties.

GO4ZERO is ons plan A! Het gaat om een project van groot technologisch en innovatief belang, dat garant staat voor de meest pertinente methode om in de toekomst klinker te produceren en tegelijk de bijbehorende koolstofvoetafdruk te verkleinen. Er is nu eenmaal geen realistisch en haalbaar plan B.

De eerstvolgende belangrijke stap is het verkrijgen van de omgevingsvergunning, die normaal in januari 2023 een feit zou moeten zijn. Meteen daarna kan de bouw van de oven worden aangevat en zijn we vertrokken voor een periode van meer dan 3 jaar. Tegelijkertijd zullen de werken op de sites van Gaurain/Vaulx lopen. De eerste lading klinker volgens het ‘droge proces’ wordt verwacht in het eerste kwartaal van 2026.

Wie meer informatie wenst over het project in zijn huidige ontwerpfase, kan terecht bij het projectteam. We blijven de webpagina updaten en vinden het belangrijk om transparant te communiceren naar onze stakeholders toe. Voor al uw vragen: GO4ZERO-be@holcim.com.